Viêm đa khớp là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như thoái hóa khớp, biến dạng khớp và suy giảm khả năng vận động. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về viêm đa khớp, các dấu hiệu nhận biết và cách điều trị hiệu quả nhất trong bài viết dưới đây.
1. Viêm đa khớp là gì?
Viêm đa khớp là tình trạng viêm xảy ra đồng thời ở nhiều khớp trên cơ thể, gây ra những cơn đau nhức, sưng tấy và cứng khớp. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào nhưng phổ biến nhất ở người trên 40 tuổi. Viêm đa khớp được chia thành hai loại chính:
- Viêm đa khớp cấp tính: Xảy ra đột ngột, gây đau nhức dữ dội nhưng có thể hồi phục sau một thời gian.
- Viêm đa khớp mạn tính: Là tình trạng viêm kéo dài, gây tổn thương nghiêm trọng đến các khớp và khó hồi phục hoàn toàn nếu không được điều trị đúng cách.
2. Các giai đoạn của bệnh viêm đa khớp
Viêm đa khớp thường tiến triển qua 3 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Khởi phát
Ở giai đoạn này, người bệnh bắt đầu cảm thấy các cơn đau nhẹ ở khớp, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau khi vận động mạnh. Triệu chứng thường không rõ ràng, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh xương khớp thông thường.
Giai đoạn 2: Tiến triển
Các khớp bắt đầu sưng tấy, đau nhức dữ dội hơn và hạn chế vận động. Người bệnh có thể cảm thấy khó khăn khi cử động tay, chân hoặc đứng lên ngồi xuống.
Giai đoạn 3: Mạn tính
Bệnh bước vào giai đoạn mạn tính khi các khớp bị tổn thương nghiêm trọng, có dấu hiệu biến dạng, thậm chí gây tàn phế nếu không được điều trị kịp thời.
3. Nguyên nhân viêm đa khớp
Rối loạn hệ miễn dịch
Một trong những nguyên nhân chính gây viêm đa khớp dạng thấp là rối loạn hệ miễn dịch. Thay vì bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại, hệ miễn dịch lại tấn công nhầm vào các mô khớp, dẫn đến viêm và phá hủy cấu trúc khớp.
Khi hệ miễn dịch hoạt động sai lệch, cơ thể sẽ sản sinh ra các kháng thể tấn công màng hoạt dịch – lớp mô bao quanh khớp, gây viêm, đau nhức và sưng tấy. Nếu tình trạng này kéo dài, khớp sẽ bị tổn thương nghiêm trọng và dần dẫn đến thoái hóa.
Yếu tố di truyền
Nếu gia đình bạn có người thân từng mắc bệnh viêm đa khớp hoặc các bệnh lý liên quan đến khớp, nguy cơ bạn bị bệnh sẽ cao hơn so với người bình thường. Điều này cho thấy yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra viêm đa khớp.
Theo nghiên cứu, một số gen có liên quan đến hệ miễn dịch có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm đa khớp. Những người mang gen này thường có khả năng phản ứng mạnh với các yếu tố kích thích từ môi trường, dẫn đến tình trạng viêm khớp kéo dài.
Yếu tố tuổi tác và giới tính
Viêm đa khớp thường gặp ở người trên 40 tuổi và phổ biến hơn ở phụ nữ. Nguyên nhân là do sự suy giảm hormone estrogen ở phụ nữ sau mãn kinh làm tăng nguy cơ viêm khớp. Trong khi đó, ở nam giới, các khớp cũng dần suy yếu theo tuổi tác, dễ bị tổn thương và thoái hóa.
Tuổi tác càng cao, khả năng tái tạo sụn khớp càng giảm, khiến khớp dễ bị viêm nhiễm và tổn thương. Đây là lý do tại sao người lớn tuổi dễ mắc các bệnh lý xương khớp như viêm đa khớp, thoái hóa khớp, loãng xương.
Chấn thương khớp
Các chấn thương như gãy xương, trật khớp, hoặc tổn thương dây chằng có thể làm tăng nguy cơ bị viêm đa khớp. Nếu chấn thương không được điều trị dứt điểm, các khớp bị tổn thương sẽ dễ viêm nhiễm và dần chuyển sang viêm mạn tính.
Đặc biệt, những vận động viên hoặc người lao động nặng thường xuyên phải chịu áp lực lớn lên khớp sẽ có nguy cơ bị chấn thương khớp cao hơn, từ đó dẫn đến viêm đa khớp.
Thừa cân, béo phì
Thừa cân, béo phì là một trong những nguyên nhân phổ biến gây viêm đa khớp. Khi trọng lượng cơ thể vượt quá mức bình thường, các khớp, đặc biệt là khớp gối, cột sống và hông, sẽ phải chịu áp lực lớn hơn. Lâu dần, các khớp sẽ bị tổn thương, gây ra tình trạng viêm và đau nhức.
Béo phì cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến chuyển hóa như tiểu đường, cao huyết áp, và rối loạn lipid máu – những yếu tố làm trầm trọng thêm tình trạng viêm đa khớp.
Nhiễm khuẩn và nhiễm virus
Một số loại vi khuẩn và virus có thể gây viêm nhiễm ở các khớp, dẫn đến viêm đa khớp. Ví dụ, nhiễm khuẩn Streptococcus, virus Epstein-Barr, và virus cúm có thể gây ra các phản ứng viêm trong cơ thể và ảnh hưởng đến các khớp.
Ngoài ra, viêm đa khớp cũng có thể phát sinh sau khi cơ thể bị nhiễm trùng đường hô hấp, đường tiết niệu hoặc nhiễm trùng da.
4. 9 Dấu hiệu viêm đa khớp mạn tính không thể bỏ qua
Đau nhức khớp kéo dài
Cơn đau thường bắt đầu ở các khớp nhỏ như ngón tay, ngón chân rồi lan dần sang các khớp lớn hơn như đầu gối, khuỷu tay, vai và cổ tay. Đau nhức kéo dài liên tục, đặc biệt là vào ban đêm hoặc khi thời tiết thay đổi.
Sưng tấy và đỏ ở vùng khớp
Khi các khớp bị viêm, người bệnh sẽ thấy vùng khớp bị sưng to, đỏ ửng và nóng khi chạm vào. Đây là dấu hiệu cho thấy các mô khớp đang bị tổn thương nặng nề.
Cứng khớp vào buổi sáng
Người bệnh thường cảm thấy cứng khớp vào buổi sáng sau khi thức dậy hoặc sau khi ngồi lâu ở một tư thế. Thời gian cứng khớp có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ, gây khó khăn trong việc cử động và sinh hoạt hàng ngày.
Vận động bị hạn chế
Viêm đa khớp mạn tính khiến người bệnh gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động hàng ngày như đi lại, leo cầu thang, cầm nắm đồ vật hoặc duỗi thẳng tay chân. Nếu không điều trị sớm, khả năng vận động của người bệnh sẽ giảm dần theo thời gian.
Khớp bị biến dạng
Ở giai đoạn nặng, các khớp bị viêm lâu ngày có thể dẫn đến biến dạng, lệch trục hoặc teo cơ xung quanh khớp. Đây là dấu hiệu cảnh báo tình trạng viêm đã trở nên nghiêm trọng và khó phục hồi.
Phần dưới da xuất hiện các hạt
Người bệnh có thể phát hiện các hạt nhỏ, cứng xuất hiện dưới da gần khớp bị viêm. Đây là biểu hiện đặc trưng của viêm khớp dạng thấp, một dạng viêm đa khớp mạn tính thường gặp.
Thường xuyên sốt nhẹ và cảm thấy mệt mỏi
Tình trạng viêm trong cơ thể có thể khiến người bệnh bị sốt nhẹ, kèm theo cảm giác mệt mỏi, suy nhược cơ thể. Triệu chứng này thường xuất hiện khi bệnh tiến triển sang giai đoạn mạn tính.
Giảm trọng lượng cơ thể
Viêm đa khớp kéo dài có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, khiến người bệnh chán ăn và giảm cân nhanh chóng mà không rõ lý do.
Khớp bị khô và phát ra tiếng kêu khi cử động
Người bệnh có thể nghe thấy tiếng kêu “lục cục” ở khớp khi cử động, đặc biệt là ở đầu gối và khuỷu tay. Đây là dấu hiệu cho thấy dịch khớp đã bị suy giảm, khiến các khớp ma sát với nhau và gây ra tiếng kêu.
Phương pháp điều trị viêm đa khớp hiệu quả
Sử dụng thuốc Tây Y
Các loại thuốc giảm đau, chống viêm không steroid (NSAIDs) và thuốc ức chế miễn dịch thường được sử dụng để kiểm soát triệu chứng viêm đa khớp. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ.
Điều trị tự nhiên
– Xoa bóp, bấm huyệt: Giúp giảm đau và tăng cường lưu thông máu.
– Chườm nóng/lạnh: Hỗ trợ giảm sưng và đau nhức.
– Tập thể dục: Các bài tập nhẹ nhàng như yoga, bơi lội giúp tăng cường sự linh hoạt của khớp.
Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ xương khớp
Chế độ ăn uống giàu canxi, vitamin D và collagen type II giúp tăng cường sức khỏe xương khớp, giảm nguy cơ loãng xương và thoái hóa khớp. Một số thực phẩm nên bổ sung:
- Sữa và các chế phẩm từ sữa.
- Hải sản như cá hồi, tôm, cua.
- Các loại rau xanh như cải xoăn, rau bina.
Ngoài ra, bạn có thể sử dụng Glucanxi để bổ sung canxi, collagen và các dưỡng chất thiết yếu cho xương khớp.
Kết luận
Viêm đa khớp mạn tính là bệnh lý không thể xem nhẹ. Nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh và áp dụng phương pháp điều trị đúng cách sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Hãy duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và bổ sung Glucanxi để bảo vệ sức khỏe xương khớp của bạn.
- Cứng khớp vai do ngồi sai tư thế khi làm việc văn phòng: Các cách phòng tránh và bài tập hiệu quả
- Viêm khớp dạng thấp là gì?
- Tập yoga cho người đau khớp
